ჩვენ მხოლოდ მაშინ რომ ვჭამდეთ, როცა გვშია (ჰომეოსტაზური კვება), ბევრ პრობლემას მოვაგვარებდით. მაგრამ ხშირად ჩვენ სტრესთან სწრაფი გამკლავების მიზნით ვჭამთ.
როგორ მივხვდეთ ემოციურად ვჭამთ თუ არა? დაუკვირდით, თუ:
• ცოტა ხნის წინ ვჭამეთ და მაინც გვშია/ გვესუსნავება;
• ვჭამთ, რომ დავასაჩუქროთ ჩვენი თავი;
• 10-15 წუთით რომ გადავდოთ ის, რის ჭამასაც ვაპირებთ, აღარ მოგვინდება;
• შიმშილის გრძნობა უცებ იწყება;
• გვინდება არაჯანსაღი საჭმელი (სტრესის დროს, როგორც წესი, უფრო შაქრიანი და ცხიმიანი საჭმელი გვინდება);
• ჭამის შემდეგ დანაშაულის გრძნობა გვიჩნდება;
• საჭმელი ისე შემოგვეჭამა, ვერც მივხვდით;
მაშინ ეს სტრესული ჭამაა.
მთავარია გავიაზროთ, რომ ჩვენ არაფერ შუაში ვართ, რომ ემოციური და სტრესული ჭამა ჩვენი ბრალი არ არის. ეს ჩვენი ტვინის მიერ გამომუშავებული სტრესთან დროებით გამკლავების საშუალება და შედარებით მავნე ჩვევაა, და, როგორც ყველა ასეთი ჩვევა, ისიც შეგვიძლია დავძლიოთ და ჩავანაცვლოთ უკეთესით.
ამისათვის სამ ნაბიჯს გთავაზობთ:
1. პირველ რიგში, უნდა ვეცადოთ მივხვდეთ რა არის ჩვენი ქცევის მაპროვოცირებელი ფაქტორი (ე.წ. Trigger-ის) თუ არ ვიცით პრობლემის არსი, მას ვერც გადავჭრით. რამ განაპირობა ჩვენი ქცევა? თუ ამ კითხვაზე პასუხს გავცემთ და გავიაზრებთ, რომ ახლა კონკრეტული სტრესის დასაძლევად ვჭამთ, ფაქტიურად ნახევარი საქმე გაკეთებულია.
2. მას შემდეგ, რაც აშკარად დავინახეთ , რომ ჭამის სურვილი სტრესმა გამოიწვია, უნდა ვეცადოთ, ჭამა სხვა ქმედებით ჩავანაცვლოთ. წარმოიდგინეთ მენიუ სახელად „სტრესთან გამკლავების მეთოდები“. თუ გადავშლით და იქ ერთადერთი მეთოდი ჭამაა, რას ვაკეთებთ? – ვჭამთ! თუ სხვა მეთოდებიც წერია მენიუში, ყოველ ჯერზე აღარ ვჭამთ.შესაბამისად, გააფართოვეთ თქვენი მენიუ და დაუმატეთ ისეთი აქტივობები, როგორიცაა ბუნებაში გასვლა, სირბილი, სუნთქვითი ვარჯიშები, მუსიკის მოსმენა, ხატვა, მედიტაცია, ძაღლის მოფერება, მეგობრებთან საუბარი ან, თუნდაც, 1-2 ჭიქა წითელი ღვინო და ა.შ.
3. თუ სტრესთან გამკლავებისთვის მაინც ჭამა ავირჩიეთ, დავუკვირდეთ შედეგს. შესაძლოა იმ მომენტში ვისიამოვნეთ მაგრამ დავუსვათ ჩვენ თავს ერთი მარტივი კითხვა – „ამით რა მივიღეთ?“ სინანულის გრძნობა, იმედგაცრუება, ენერგიის ნაკლებობა, კუჭნაწლავში სიმძიმის შეგრძნება და ა.შ. ასევე შედეგს თუ პირობითად 24 საათიან ჭრილში დავაკვირდებით უფრო ადვილია დავინახოთ გვნებს თუ არა კონკრეტული ჩვევა. თუ გავაცნობიერებთ, რომ ჩვენმა ჩვევამ არც თუ ისე სასიამოვნო შეგრძნებები დაგვიტოვა, და რეალური პრობლემაც გადაუჭრელი დარჩა, მისი დაძლევაც ბევრად გაგვიმარტივდება.
მასალის გამოყენების პირობები
