შაქარი ნახშირწყალია, რომელიც ბუნებრივად გვხვდება უამრავ საკვებში, რძეში შემავალი ლაქტოზადან დაწყებული, ხილსა და თაფლში ფრუქტოზამდე დამთავრებული. არსებობს შაქრის ორი ტიპი: ბუნებრივი შაქარი, როგორიცაა ლაქტოზა და დამატებული ან „თავისუფალი“ შაქარი, რომელიც შეიცავს დახვეწილ სუფრის შაქარს (საქაროზას), ასევე კონცენტრირებულ წყაროებს, როგორიცაა ხილის წვენი, თაფლი და სიროფი. ჯანდაცვის ორგანიზაციები, მათ შორის NHS გვირჩევენ, რომ შევამციროთ ეს „თავისუფალი შაქარი“.
რა რაოდენობით შაქრის მიღება შეიძლება ყოველდღიურად?
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) და დიდი ბრიტანეთის კვების ოფიციალური მრჩევლების რეკომენდაციებია, რომ ჩვენი ყოველდღიური კალორიების მხოლოდ 5% უნდა შედგებოდეს დამატებული “თავისუფალი” შაქრისგან.
ეს ნიშნავს:
- მოზრდილმა უნდა მიირთვას არაუმეტეს 30გრ დღეში (დაახლოებით შვიდი შაქრის კუბიკი).
- 7-10 წლის ბავშვმა უნდა მიირთვას არაუმეტეს 24გრ დღეში (ექვსი შაქრის კუბიკი).
- 4-6 წლის ბავშვმა უნდა მიირთვას არაუმეტეს 19გრ დღეში (ხუთი შაქრის კუბიკი).
შაქრის გადაჭარბებულმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს ჯანმრთელობის პრობლემები, როგორიცაა ჭარბწონიანობა, დიაბეტი, გულის დაავადება თუ კბილების გაფუჭება.
თუ ძალიან აქტიური ხართ და რეგულარულად ვარჯიშობთ, გარკვეული შაქარი გეხმარებათ მზა ენერგიის მომარაგებაში თქვენი კუნთების გასაწვავად და ტვინის აქტივობის შესანარჩუნებლად. უმრავლესობის პრობლემა არის ის, რომ ბევრ გადამუშავებულ საკვებს, რომელსაც ჩვენ ვჭამთ – განსაკუთრებით ის, რაც ბავშვებისთვის იყიდებს – შეიცავს შაქარს, რომელიც ამარაგებს ენერგიას “ცარიელი” კალორიების სახით, ასე რომ, ჩვენ ვიღებთ იმაზე მეტს, ვიდრე ეს საჭიროა.
ძალიან ბევრი შაქრის რეგულარულად მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს:
- ენერგიის დაქვეითება: შაქრის დიდი რაოდენობით მიღება იწვევს სისხლში შაქრის დონის აწევას. ამას მოჰყვება მკვეთრი ვარდნა, რაც გარდაგვქმნის დაღლილებად, გაღიზიანებულად და გვსურს მეტი შაქრიანი საკვები. ამ მანკიერმა წრემ შეიძლება გაართულოს ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები.
- წონაში მატება: შაქრის ჭარბი მოხმარება გვმატებდ დამატებით კილოგრამებს და თავის მხრივ, შეიძლება გაზარდოს ჯანმრთელობის ქრონიკული დაავადებების რისკი.
- დიაბეტი და გულის დაავადება: დროთა განმავლობაში ჭარბი რაოდენობის შაქარმა შეიძლება დააზიანოს სისხლძარღვები და ნერვები.
- კბილების გაფუჭება: შაქრის სიხშირის მატებასთან ერთად ეს პრობლემაც იზრდება. შაქრიანი საჭმელები და გაზიანი სასმელები ძირითადი ელემენტია ამ პრობლემის შესაქმნელად.
ამ ჯანმრთელობის პრობლემების აღიარების მიზნით, დიდი ბრიტანეთის მთავრობამ გამოსცა გაიდლაინები კვების მრეწველობისთვის, რათა ხელი შეუწყოს შაქრის შემცირებას შეფუთულ პროდუქტებში.
#drpkhakadze #gochadze #shenisupra
მასალის გამოყენების პირობები
