ეს ხილი ბალბისებრთა ოჯახის ტროპიკული მცენარე – დურიანი, რომლის სამშობლოდაც სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაა მიჩნეული, დედამიწის რამდენიმე რეგიონშია კულტივირებული. (სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში მაცხოვრებელი ხალხი ამ შესანიშნავი მცენარის უნიკალურ ნაყოფს, რომელსაც კანზე მაგარი ეკლები ასხია, – „ხილის მეფეს” უწოდებენ. დიურანის ხე ჩვენებურ თელას მოგაგონებთ. ოღონდ ქერქი უფრო გლუვი აქვს. მიუხედავად მკვრივი კანისა, იგი მაინც ადვილად იჭრება და იფცქვნება. თვითონ შიდა ნაყოფი კი ხუთ-ექვს ნაწილად იყოფა ფორთოხალივით. ნიშანდობლივია ის გარემოება, რომ ანანასის მსგავსი ნაყოფი მოწყვეტისთანავე უმალ ფუჭდება, რის გამოც მისი გამოტანა ტყიდან გარკვეულ პრობლემებთან არის დაკავშირებული.
გამოყენების წესი:
ხილ დურიანს ყველაზე ხშირად მიირთმევენ უმი სახით და შეიძლება გამოყენებულ იქნას ტკბილ და ცხარე რეცეპტებში. როგორც კი მომწიფდება, უხეში კანი შეიძლება ადვილად დაიჭრას, და პუდინგის მსგავსი რბილობი შეიძლება ამოიფხიკოს და შეიჭამოს უმი სახით, თუმცა ზოგი რჩევას აძლევს, რომ ჯერ უნდა გაცივდეს. მდიდარი, რბილი, ნადუღი კრემისნაირი რბილობი შეიძლება მირთმეულ იქნას სიმწიფის ბევრ ეტაპზე, და მოწითალო-მოყავსიფრო თესლი შეიძლება შეიჭამოს , თუ მომზადდა. რბილობი სთავაზობს ათქვეფილ ტკბილ და მაინც ცხარე გემოს, გემო იცვლება ვანილის, ბანანის, ირისის ან რძიანი შოკოლადის ელფერიდან , ნაღების ყველის, კარამელიზებული ხახვის ან თუნდაც მწარე კვერცხის მსგავსი გემოს უფრო ცხარე ელფერამდე. დურიანის სტრუქტურას და გემოს ამსგავსებენ ნატურალურ კრემ ბრიულეს, ხილის არსებითად მაღალი შაქრის და ცხიმის შემცველობის გათვალისწინებით. დურიანს გამოიყენებენ ბევრ სამხრეთ-აღმოსავლეთურ აზიურ რეცეპტში , კერძოდ, დესერტებში. ის შეიძლება აითქვიფოს და პიურედ გაკეთდეს, გამოიცხოს ნამცხვრებსა და ნადუღ კრემში, ან გამოყენებულ იქნას ნაყინის გემოს მისაცემად. რბილობს ხშირად ურევენ შაქართან ერთად და ახვევენ ბლინში ან ახვევენ ბრინჯის ქაღალდში და მაგრად წვავენ. დურიანს ასევე აკონსერვებენ, ახმობენ და ამუშავებენ მაკარონში ადგილობრივი მომხმარებისა და ექსპორტისთვის. ბანგკოკში, მაკარონის უმეტესობას ურევენ გოგრასთან. დიდი, მსუქანი თესლი შეიძლება შეიბრაწოს , მოიხარშოს ან შეიწვას და შეიჭამოს როგორც თხილი , და კიდევაც ახალგაზრდა ფოთლებს და ყლორტებს ხანდახან ამზადებენ , როგორც მწვანილს. დურიანი კარგად შეეხამება სხვა ტროპიკულ ხილს, როგორიცაა მანგო, ასევე ქოქოსის კრემს, წებოვან ბრინჯს, მარილს, ხახვსა და ძმარს.
მასალის გამოყენების პირობები