შაბათი, მარტი 29, 2025
- Advertisement -spot_img
მთავარისხვა-ამბები5 ინსტრუმენტი, რომლებიც ინფორმაციის გადამოწმებაში დაგეხმარება

5 ინსტრუმენტი, რომლებიც ინფორმაციის გადამოწმებაში დაგეხმარება

ინტერნეტის ეპოქაში, როცა მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ინფორმაციის უწყვეტ ნაკადზე მიუწვდება ხელი, დეზინფორმაცია მზარდ გამოწვევად იქცა. დეზინფორმაციულ კამპანიებს ხელისუფლებები იყენებენ როგორც საკუთარი, ისე უცხო ქვეყნის მოსახლეობის წინააღმდეგ გარკვეული ჯგუფების ერთმანეთთან დასაპირისპირებლად, მომხრეთა მოსაზიდად, ოპონენტების დისკრედიტაციისთვის, პანიკის დასათესად და ა.შ.

ქართველი ხალხი ამ მიმართულებით ბევრად დიდი საფრთხეების წინაშე დგას. მცდარი, შეცდომაში შემყვანი ნარატივების გაჟღერებას საქართველოში გადაწყვეტილებებზე პასუხისმგებელი პირები თითქმის არასდროს ერიდებიან. ეს განსაკუთრებით ცხადი ხდება პოლიტიკური არასტაბილურობის, ფართომასშტაბიანი აქციების მიმდინარეობისას და მის შემდეგ, როცა პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების გათიშვა და პროტესტის გაფანტვაა საჭირო.

გარდა ამ მხრივ არსებული პრობლემებისა, ქვეყნის რეალობაში ეროვნული უსაფრთხოების გამოწვევებიც დგას — დასავლეთთან ჰიბრიდულ ომში ჩართული რუსეთი თავისი პროპაგანდისტული არხებით ყველაფერს აკეთებს, რათა საქართველოში პროდასავლური განწყობა ჩააქროს და მოსახლეობა ევროკავშირისა და ნატოს მიმართ უნდობლად განაწყოს. სწორედ ამიტომ, ძალიან მნიშვნელოვანია ვფლობდეთ მარტივ საშუალებებს, რომლებიც ინფორმაციის გადამოწმებაში დაგვეხმარება. ეს სტატია სწორედ ამას შეეხება.

Tineye

პირველწყაროს გაგებას დეზინფორმაციასთან ბრძოლაში უდიდესი მნიშვნელობა აქვს. ყალბი ამბავი ხშირად სწორედ პირველწყაროზე მანიპულაციის შედეგია. ასევე, თავად პირველწყაროც შეიძლება იყოს დეზინფორმაციის გამავრცელებელი. მნიშვნელოვანია კონტექსტიც, რომელშიც ქვეყნდება კონკრეტული მასალა. მაგალითად, ხშირად იუმორისტული გვერდების მიერ გამოქვეყნებულ მასალას კონკრეტული აქტორები რეალურად ასაღებენ და ამით სხვადასხვა მიზანს აღწევენ. ასევე, ხშირად დეზინფორმატორები თარიღით მანიპულირებენ და ძველ ამბავს ახლად ასაღებენ — ერთი შეხედვით, შეიძლება ეს პრობლემად არ გვეჩვენებოდეს, თუმცა უნდა გვახსოვდეს, რომ კონკრეტული ისტორია შეიძლება 10 წლის წინ არ იყო მნიშვნელოვანი, თუმცა აწმყოში დიდი გაუგებრობა გამოიწვიოს.

Tineye.com არის პლატფორმა, რომელიც ფოტოს ატვირთვით, ან ლინკის ჩაწერით ყველა ამ ინფორმაციას მოგაწვდით.

ESRI | World Imagery Wayback

ხშირად დეზინფორმაცია ისტორიის რევიზიონიზმს ეფუძნება. ერთი შეხედვით, ნაკლებად რეალისტურად ჟღერს, თუმცა ხშირად ინფრასტრუქტურის/გარემოს ცვლილება კონკრეტულ მიზნებს ემსახურება. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია გვქონდეს შესაძლებლობა, გადავამოწმოთ, თუ როგორ გამოიყურებოდა კონკრეტული გეოგრაფიული გარემო დროის სხვადასხვა მონაკვეთში. ამისათვის საუკეთესო საშუალება ESRI World Imagery Wayback-ია, რომელიც საშუალებას მოგცემთ, სხვადასხვა წელს გადაღებული სატელიტური ფოტოები ერთმანეთს შეადაროთ. ამ გზით თავს დაიცავთ სატელიტური ფოტოების გაყალბების გზით სხვა ნებისმიერი მანიპულაციისგანაც.

READ  მოამზადეთ საგაზაფხულო ფერადი სალათი ქათმის ხორცით

Google Fact Check Explorer

ციფრულმა ეპოქამ ფაქტჩექერების მნიშვნელობაც ძალიან გაზარდა. ინტერნეტში ყოველდღიურად უდიდესი რაოდენობის სიახლე ჩნდება, რომელთა ნაწილიც აუცილებლად შეიცავს დეზინფორმაციის ნიშნებს, ეს პრობლემა კი გაკონტროლებას მოითხოვს. როგორც წესი, კონკრეტულ მედიასაშუალებებს ჰყავთ საკუთარი ფაქტჩექერები, რომლებიც ამ კომპანიებისთვის მუშაობენ. ეს კონკრეტული ინფორმაციის გადამოწმებას ძალიან ართულებს, რადგან, ცალკეული მედია დეზინფორმაციის მთელ სპექტრს ვერ ფარავს. Google Fact Check Explorer არის ცენტრალიზებული პლატფორმა, სადაც სხვადასხვა გამოცემის გადამოწმებული ინფორმაციისა და ვერდიქტის ხილვაა შესაძლებელი, საკმარისი მხოლოდ საძიებო სიტყვის ჩაწერაა.

წაიკითხედ სრულად

#datashvil    #drpkhakadze  #sheniganatleba

მასალის გამოყენების პირობები
author avatar
SheniSupra.ge
#drpkhakadze
მსგავსი სიახლეები
რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

27 March, 2025
ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

მარტი 28, 2025
რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

28 მარტი 2025
იაფი და მოსახერხებელი – “ერთჯერადი” ავეჯი

იაფი და მოსახერხებელი – “ერთჯერადი” ავეჯი

მარტი 28, 2025
29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

მარტი 28, 2025
“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

21 თებერვალი 2025
თბილისის ფუნიკულიორი 120 წლისაა

თბილისის ფუნიკულიორი 120 წლისაა

მარტი 27, 2025
21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

მარტი 21, 2024
პრადა ვერსაჩეს შეძენას გეგმავს? გაიგეთ დეტალები

პრადა ვერსაჩეს შეძენას გეგმავს? გაიგეთ დეტალები

მარტი 29, 2025
იტალიის საიდუმლო ტბები – კომოს უკეთესი ალტერნატივები ტურისტული ხმაურის გარეშე

იტალიის საიდუმლო ტბები – კომოს უკეთესი ალტერნატივები ტურისტული ხმაურის გარეშე

28 მარტი 2025
130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

მარტი 29, 2025
საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

მარტი 29, 2025
მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

თებერვალი 4, 2025
- Advertisment -spot_img

ბოლო სიახლეები